23 september 2022

Het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) publiceert jaarlijks de Speurgids Vlaanderen 2022. Deze publicatie bezorgt je een overzicht van de Vlaamse overheidsbudgetten voor zowel het economisch als het wetenschaps- en innovatiebeleid

Wat kan je terugvinden in de publicatie?

Speurgids Vlaanderen 2022 is heeft als doel de beleidsmonitoring op punt te stellen: in dit document worden de kredieten uit de Vlaamse begroting die te maken hebben met de ondersteuning van het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid in de brede zin geïntegreerd geanalyseerd. In 2022 werd hiervoor 4.446 miljoen euro vrijgemaakt. 

Verschillende instellingen werken hieraan mee, o.a.: 

  • Het beleidsdomein Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) 
  • Het beleidsdomein Onderwijs en Vorming (O&V) 
  • De acht andere beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid 

Om vervolgens het beschikbare budget te verdelen onder verschillende soorten middelen: 

  • De middelen voor het economisch beleid (beleidsdomein EWI): 467,6 miljoen euro 
  • De middelen voor het wetenschaps- en innovatiebeleid vanuit de beleidsdomein EWI en O&V: 3,978 miljard euro 
  • De middelen voor het wetenschapsbeleid vanuit de acht andere beleidsdomeinen: 157 miljoen euro 

Het totaal aan vastleggingskredieten ingeschreven in de begroting voor 2022 voor alle bevoegdheidsdomeinen van de Vlaamse overheid bedraagt afgerond 52 miljard euro

Hieronder gaan we dieper in op de uitgaven die te maken hebben met Onderzoek & Ontwikkeling, en Innovatie. Tenslotte nemen we ook een kijkje naar het verloop van het Vlaamse Herstelplan ‘Vlaamse Veerkracht’

Belgische doelstelling voor Onderzoek & Ontwikkeling 

België streeft naar de Europese 3%-norm voor uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling. De veronderstelling is dat 2% gerealiseerd wordt door de private sector en 1% door de publieke sector.  

De bevoegdheden voor O&O en innovatie zijn in België over verschillende beleidsniveaus verdeeld. 

  • De gemeenschappen en gewesten zijn bevoegd voor de directe O&O-steun  
  • De federale overheid voor de indirecte O&O-steun 

De gewesten kennen heel wat directe steun toe in de vorm van subsidies voor onderzoek, technologische ontwikkeling en bevordering van innovatie.  

De gemeenschappen zijn verantwoordelijk voor het onderwijs en kennen directe steun toe in de vorm van financiering van het hoger onderwijs.  

De federale overheid van haar kant stimuleert de investeringen van ondernemingen in onderzoek en ontwikkeling vooral door fiscale maatregelen, zoals: 

  • Vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing op het loon van bepaalde doelgroepen (bv. onderzoekers) 
  • Belastingaftrek voor investeringen in O&O 
  • Belastingkrediet voor O&O 
  • Belastingaftrek van inkomsten uit octrooien

In 2019/2020 hebben de fiscale steunmaatregelen een budgettaire impact van 3,3 miljard euro.  

In volgorde van budgettaire omvang voor aanslagjaar 2019 bestaan de federale belastingvoordelen uit: 

De octrooi-aftrek werd recent opgeheven en vervangen door de innovatie-aftrek, vanaf 1 juli 2016. De innovatie-aftrek is niet enkel geldig voor inkomsten uit een octrooi, maar ook voor inkomsten uit auteursrechtelijk beschermende software, kwekersrecht, weesgeneesmiddelen en data- en marktexclusiviteit. 

Herstelplan ‘Vlaamse Veerkracht’ 

In 2020 stelde de Vlaamse Regering voor 4,3 miljard euro vrij te maken voor haar herstelplan. Dat plan moet de Vlaamse welvaart en het welzijn van de Vlamingen helpen versterken na corona.  

Het herstelplan rust op zeven speerpunten:  

  • Economie en samenleving verduurzamen  
  • Investeren in infrastructuur  
  • Vlaanderen digitaal transformeren  
  • Investeren in mensen en talenten  
  • Het Vlaamse zorg- en welzijnssysteem versterken  
  • De coronacrisis beheren en Brexit  
  • De overheid efficiënter maken 

De 4,3 miljard euro aan middelen werden onderverdeeld: 

  • 158 projecten met een achterliggend relancebudget; 
  • Gebundeld in 34 grotere logische clusters; 
  • Met 22 projecten zonder middelen uit de Vlaamse relanceprovisie, gebundeld in de 35ste cluster 

Het Vlaamse herstelplan is dus gebaseerd op drie categorieën van projecten:  

  1. Projecten met middelen uit de Vlaamse Veerkracht die ingebracht worden in het ‘Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht’ en dus met Europese middelen (aan België toegewezen) gefinancierd zullen worden 
  2. Projecten met middelen uit de Vlaamse Veerkracht die niét ingebracht worden in het ‘Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht’ en dus via Vlaamse schuldcreatie gefinancierd zullen worden 
  3. Projecten die geen beroep doen om de Vlaamse Veerkracht en met de reguliere voorziene begrotingsmiddelen gefinancierd worden. 

In totaal gaat het om 511 miljoen euro middelen uit de Vlaamse Veerkracht van 4,3 miljard euro aangevuld met 50 miljoen euro Breximiddelen en met 70 miljoen Vlaamse ESR-8 kapitaalinvesteringsmiddelen voor imec.  Samen dus 631 miljoen euro. 

Vlaamse EWI-Veerkrachtprojecten met Europese middelen gefinancierd 

Vlaamse EWI-Veerkrachtprojecten, niet ingebracht in het Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht en dus Vlaams gefinancierd 

De O&O-overheidsuitgaven van Vlaanderen 

De Innovatiepact 

In 2003 sloot Vlaanderen het Innovatiepact af als gevolg van de Europese top in Barcelona in 2002. Wat wilt dit juist zeggen? 

  • Het streefdoel is om de O&O-uitgaven in de EU te verhogen tot 3% van het BBP (bruto binnenlands product); 
  • Met een derde van de O&O-bestedingen gefinancierd door de overheid;  
  • En twee derden door de industrie. 

In 2021 is Vlaanderen verantwoordelijk voor bijna 60% van de directe O&O-steun

Het Vlaamse innovatielandschap gaat dit engagement aan door het BBP op te volgen per uitvoeringssector. Zo worden uitgaven geanalyseerd volgens locatie van de activiteit

  • Bedrijven en onderzoekscentra 
  • Overheden 
  • Hoger onderwijs 
  • Instellingen zonder winstoogmerk 

Daarnaast wordt ook rekening gehouden met de financiëring van de O&O-uitgaven, zijn deze privaat of publiek? Hier wordt gekeken naar de oorsprong van de middelen, los van de sector waar het onderzoek wordt uitgevoerd. In het kader van de Innovatiepact: 

  • De private sector streeft om 2% bbp van de O&O-uitgaven te financieren 
  • De publieke sector (overheden) streeft om 1% van de O&O-uitgaven te financieren 

Al dit vertaalt zich in de ‘O&O’-intensiteit’: een van de meest gebruikte indicatoren om de O&O-activiteit van een regio weer te geven. Dit is het percentage van het BBPR (bruto binnenlands product van een regio) dat besteed wordt aan O&O. 

In 2020 komt Vlaanderen op de eerste positie binnen Europa wat betreft O&O-intensiteit. 

FI Group heeft 20 jaar ervaring en wil u ondersteunen bij het begrijpen en benutten van de beschikbare O&O+I mogelijkheden. Onze experts staan tot uw beschikking om uw project te analyseren en samen met u de volgende stappen te zetten. 

Yvette Poumpalova 

× How can I help you?